DİYABET VE SPOR

ŞEKER HASTALARINDA FİZİKSEL AKTİVİTE (SPOR) YAPMANIN FAYDALARI VE DİKKAT EDİLECEK DURUMLAR

Şeker hastalığı olan bireyin fiziksel aktivitesi artırması, Kan Şeker ve Lipid düzeyleri ile Kan Basıncı kontrolünün sağlanması kolaylaştırır.

Fiziksel aktiviteyi artırmayı hedefleyen bir egzersiz programına başlamadan önce; şeker hastalığı olan bireyin, egzersizin olası yan etkileri ve kontrendikasyonları yönünden dikkatli bir şekilde araştırılması gereklidir. Kardiyovasküler Hastalık (Kalp Hastalığı) riski yüksek ve sedanter (hareketsiz) yaşam süren hastalarda egzersize başlamadan önce eforlu EKG yapılmalıdır.

Egzersizi, kişisel performansa göre bireyselleştirmek gerekir.

(Prediyabetli ve diyabetli) gizli şekerli ve şeker hastalıkları (özellikle tip 2) bireylerin, kilo vermeye yönelik olarak planlanan kalori kısıtlaması ile birlikte haftada toplam en az 150 dakika orta derecede periyodik fiziksel aktivite (ör:tembel yürüme) programı uygulamaları gereklidir.

Egzersiz programı haftada en az 3 gün olmalı ve egzersizler arasında 2 günden fazla boşluk olmamalıdır. 

Şeker Hastalıklı bireylerin, ayrıca bir kontrendikasyon durumu yoksa, haftada 2 gün hafif rezistans (direnç) egzersizleri de yapmaları önerilmelidir.

Egzersiz programı mümkünse bir egzersiz uzmanı tarafından bireye uygun olarak düzenlenmeli ve başlangıçta uzaman gözetimi altında yapılmalıdır.

Egzersiz sırasında, hastanın kendi kalp hızını izlemesi ve maksimal kalp hızının(maksimal kalp hızı = 220/yaş) %60/75'i civarına ayarlanması önerilmedilir. İstirahat kalp hızına göre egzersiz kalp hızı (kişiye özel) olarak ayarlanabilir.

Egzersiz öncesinde ve sonrasında, ısınma ve soğuma egzersizleri ihmal edilmemelidir.

Egsersiz öncesi, sırası ve sonrasında, kan şekeri takibi yapılmalı, özellikle insülin ve insülin salgılatıcı ilaç kullananlarda hipoglisemi açısından dikkatli olunmalıdır.

Şeker Hastası Hangi Durumlarda Egzersiz Yapamaz

• Kan Şeker düzeylerinin ayarsız olması
• Duyu kaybına yol açan ağır Nöropati (Sinir Hasarı)
• Aktif Kardiyovasküler hastalık
• İlerleyici Göz Dibi hastası (Retinopati)
• Göz içi (Vitre) kanaması
• Kan Şekeri düşmesinden halsizlik durumu

Şeker Hastası Ne Zaman Egzersizi Sonlandırmalıdır?

Aşırı yorgunluk ve aşağıdaki bulgular varsa;

• Baş dönmesi ve sendeleme
• Göğüste sıkıntı, dolgunluk, ağırlık hissi, rahatsızlık veya ağrı
• Beklenmedik ve ciddi nefes darlığı
• Bulantı

Kan Şekeri Düşmesinin Nedenleri

• İnsülin dozunun  fazla yapılması veya yapılma zamanında ki yanlışlık
• Ağzıdan alınan insülin salgılatıcı ilaç dozunun fazla olması
• Yemek yemenin atlanması veya gecikmesi
• Egzersiz (idman)
• Böbrek yetmezliği
• Karaciğer yetmezliği
• Alkol tüketilmesi

Uzm. Dr. Mürsel BÖRKLÜ
İç Hastalıkları Uzmanı
12.09.2019